W artykule wyjaśniamy w jakich sytuacjach przysługują alimenty dla rozwiedzionego małżonka. Najważniejsze jest, że alimenty przysługują tylko małżonkowi, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Ustawodawca uznał bowiem, że sprzeczne z zasadami współżycia społecznego byłoby, gdyby małżonek niewinny, po rozwodzie, miał utrzymywać małżonka, który swoim zachowaniem doprowadził do rozwodu. Oznacza to, że o alimentach dla rozwiedzionego małżonka Sąd może orzec w przypadku rozwodu:

– bez orzekania o winie,

– z winy obu małżonków,

– z winy jednego z małżonków (w takim wypadku alimenty przysługują jednak tylko małżonkowi, który nie został uznany za winnego rozpadu małżeństwa).

Alimenty dla małżonka, który jest niewinny rozkładu pożycia małżeńskiego

Naturalne wydaje się dla większości, że małżonek niewinny rozkładu pożycia małżeńskiego może domagać się od małżonka winnego alimentów. Nie powinien on bowiem odczuwać negatywnych konsekwencji rozwodu.  Tak jest w istocie i jest to najczęstszy przypadek, kiedy Sądy zasądzają alimenty dla małżonka.

Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Celem tego uregulowania jest zapobieżenie sytuacji, w której rozwód miałby spowodować pogorszenie w istotny sposób sytuacji materialnej małżonka niewinnego w porównaniu z sytuacją, w której znajdowałby się w prawidłowo funkcjonującym małżeństwie. Należy jednak pamiętać, że aby Sąd mógł przyznać alimenty dla rozwiedzionego małżonka, to rozwód musi pociągać dla niego istotne pogorszenie się jego sytuacji materialnej. Niemniej jednak – małżonek ten nie musi znajdować się w niedostatku.

Zakres przyczyniania się małżonka winnego do pokrywania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby nie znajdował się w niedostatku, określa z jednej strony stopień pogorszenia się sytuacji materialnej małżonka niewinnego, a z drugiej strony zasady słuszności.

Rozstrzygnięcie, jaki w konkretnej sprawie zakres przyczynienia się małżonka winnego będzie „odpowiedni” może być dokonane tylko przez Sąd. Oczywiście warto pamiętać, że należy Sądowi dostarczyć odpowiednich twierdzeń i dowodów w tym zakresie, aby wydał korzystny dla nas wyrok. Adwokat może pomóc w doborze adekwatnych argumentów.

Należy pamiętać, że obowiązek alimentacyjny małżonka wyłącznie winnego nie sięga jednak tak daleko, aby miał on zapewnić byłemu małżonkowi równą stopę życiową. Oznacza to, że zasadniczo alimenty mogą zostać orzeczone w granicy poniżej której leży niedostatek, a granicą, której przekroczenie byłoby zrównaniem stopy życiowej obojga rozwiedzionych małżonków.

Alimenty dla rozwiedzionego małżonka w przypadku rozwodu bez orzekania o winie

Co ciekawe Sąd może orzec alimenty dla rozwiedzionego małżonka również w przypadku, gdy nie rozstrzyga o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego, a nawet w sytuacji, gdy uzna, że winni są oboje małżonkowie.

Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego

Z naszego doświadczenia procesowego wynika, że Sądy rozumieją niedostatek jako brak środków na całkowite zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, czyli na zapewnienie sobie normalnych warunków bytowych adekwatnych do wieku i stanu zdrowia, pomimo wykorzystania przez niego wszystkich dostępnych legalnie i w granicach rozsądku możliwości w celu uzyskania niezbędnych dochodów.

O wysokości alimentów w konkretnej sprawie decydować będą przy tym usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz finansowe możliwości zobowiązanego. Pisaliśmy już o tym w artykule: https://maszprawo.edu.pl/od-czego-zalezy-wysokosc-alimentow/

Kiedy można się domagać alimentów?

Sąd może zasądzić alimenty dla rozwiedzionego małżonka zarówno w sprawie rozwodowej jak i w odrębnym postępowaniu o alimenty.

Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny rozwiedzionego małżonka?

Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa.

Przy czym, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.