KORONAWIRUS – UWAGI WSTĘPNE
Niemal cały świat, w tym również Polska, od pewnego czasu żyje przede wszystkim wirusem SARS-CoV-2, którego bardziej popularna nazwa to „koronawirus„. Nie jest to zresztą nic dziwnego, wszakże koronawirus oddziałuje na życie i zdrowie nasze, naszych bliskich, czy ludzi których znamy. Można wręcz pokusić się o tezę, że koronawirus w chwili obecnej ma wpływ na życie niemal każdego człowieka.
Z uwagi na to, że nasz blog zajmuje się tematyką prawniczą, to nie będziemy zajmować się etiologią koronawirusa, jego objawami medycznymi, działaniami prewencyjnymi, czy też sposobem leczenia osób zakażonych, lecz skupimy się na tym, w jaki sposób koronawirus wpłynął na sytuację prawną Polaków.
OGŁOSZENIE STANU EPIDEMII KORONAWIRUS
20 marca 2020 roku Minister Zdrowia Łukasz Szumowski wydał dwa rozporządzenia. Pierwszym z nich odwołał na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stan zagrożenia epidemicznego, utrzymując przy tym ważność wydanych dotychczas decyzji, poleceń, wytycznych i zaleceń.
Nie oznacza to bynajmniej, że sytuacja epidemiczna w Polsce się poprawiła. Jest wręcz przeciwnie. Drugim bowiem rozporządzeniem Minister Zdrowia ogłosił na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, w okresie od 20 marca 2020 roku do odwołania, stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Rozporządzenie to weszło w życie z dniem ogłoszenia.
W związku z powyższym niezbędnym jest przedstawienie skutków wejścia w życie tego drugiego rozporządzenia. Samo rozporządzenie liczy sobie 6 stron i jest dostępne na stronie ministerstwa. My postaramy się przedstawić tylko najważniejsze naszym zdaniem kwestie.
OGRANICZENIA W PRZEMIESZCZANIU SIĘ
W pierwszej kolejności zasygnalizować należy, że ogłoszenie stanu epidemii koronawirusa ma wpływ na możliwość przemieszczania się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Przede wszystkim wstrzymane zostało przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonwanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. Transport kolejowy wewnątrz granic RP nie uległ natomiast żadnym zmianom, oczywiście poza ewentualnymi zmianami dokonanymi przez samych przewoźników, a podyktowanych obawami przed zakażeniem koronawirusem.
Natomiast przekraczanie granicy państwowej RP w inny niż koleją sposób, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium RP wymaga teraz:
- przekazania funkcjonariuszowi Straży Granicznej:
- informacji o adresie miejsca zamieszkania lub pobytu, w którym będzie odbywana obowiązkowa kwarantanna oraz
- numeru telefonu do kontaktu,
- odbycia, po przekroczeniu granicy państwowej, obowiązkowej kwarantanny, trwającej 14 dni, licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy.
Nie dotyczy to jednak sytuacji, tzn. obowiązki te nie mają zastosowania, w przypadkach przekraczania granicy RP w ramach wykonywania czynności zawodowych:
- w RP lub państwie sąsiadującym przez osobę wykonującą czynności zawodowe w tych państwach,
- przez załogę statku,
- przez kierowców wykonujących przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego,
- przez kierowców wykonujących przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego powracających z zagranicy innymi środkami transportu niż pojazd, w którym jest wykonywany transport drogowy w celu odbioru odpoczynku albo po odebraniu za granicą odpoczynku.
Obowiązki te nie dotyczą również przekraczania granicy RP przez żołnierzy RP lub wojsk sojuszniczych, funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Ochrony Państwa, wykonujących zadania służbowe.
KWARANTANNA
Osoba odbywająca obowiązkową kwarantannę obowiązana jest poinformować pracodawcę o jej odbywaniu za pośrednictwem telefonu, e-maila itp.
Zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną (tak należałoby zakwalifikować kwarantannę, która oznacza przecież odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych) pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu.
W celu wypłaty osobie odbywającej obowiązkową kwarantannę, za okres jej trwania, ww. wynagrodzenia lub świadczenia pieniężnego z tytułu choroby, dana osoba, w terminie 3 dni roboczych od zakończenia obowiązkowej kwarantanny, powinna złożyć pracodawcy lub podmiotowi zobowiązanemu do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby (np. ZUS) pisemne oświadczenie potwierdzające odbycie obowiązkowej kwarantanny. Można to uczynić np. mailowo.
Oświadczenie takie powinno zawierać:
- dane osoby, która odbyła obowiązkową kwarantannę, tj. imię i nazwisko, nr PESEL oraz nr paszportu, jeśli był okazywany Straży Granicznej w ramach kontroli,
- dzień rozpoczęcia odbywania obowiązkowej kwarantanny i dzień jej zakończenia,
- podpis osoby, która odbywała obowiązkową kwarantannę.
Pracodawca lub podmiot zobowiązany do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby (np. ZUS) może wystąpić do właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej w celu weryfikacji danych zawartych w przedmiotowym oświadczeniu.
Wszystko to dotyczy również osób odbywających kwarantannę na podstawie poprzednio obowiązującego rozporządzenia dotyczącego ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego.
OGRANICZENIA LUB ZAKAZY OBROTU I UŻYWANIA OKREŚLONYCH PRZEDMIOTÓW
W trakcie stanu epidemii koronawirus pewne przedmioty zaczęły być traktowane w sposób szczególny – tzn. ograniczono sposób korzystania z nich (mimo, że stanowią czyjąś własność, to ich właściciel obecnie nie może z nich korzystać w sposób zupełnie dowolny), jak też zostały wyłączone z obrotu prawnego (nie mogą być przedmiotem ważnej umowy sprzedaży).
Otóż aktualnie zakazanym jest wywóz lub zbywanie poza terytorium RP respiratorów oraz kardiomonitorów.
Natomiast przed zamiarem wywozu lub zbycia poza terytorium RP:
- gogli ochronnych,
- kombinezonów typu TYVEK,
- masek typu FFP2/FFP3,
- maseczek chirurgicznych,
- ochraniaczy na buty (obuwie),
- rękawiczek lateksowych,
- rękawiczek nitrylowych,
- środków do dezynfekcji rąk, powierzchni i pomieszczeń,
przedsiębiorca ma obowiązek powiadomić o tym wojewodę właściwego ze względu na siedzibę albo miejsce zamieszkania tego przedsiębiorcy, nie później niż na 24 godziny przed. Taka informacja musi zawierać wykaz oraz ilość produktów, które objęte są zamiarem zbycia lub wywozu. Wojewoda wówczas może złożyć wniosek do premiera w sprawie zakazu wywozu lub zbycia tych produktów poza terytorium RP.
Jak widać powyższe zakazy mają na celu zachowanie w Polsce sprzętu i wyposażenia niezbędnego do leczenia osób zakażonych koronawirusem.
OGRANICZENIA FUNKCJONOWANIA OKREŚLONYCH INSTYTUCJI I ZAKŁADÓW PRACY
W okresie epidemii wywołanej przez koronawirus zakazanym jest prowadzenie działalności:
- polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków i napojów gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, spożywanych na miejscu, przy czym nie dotyczy to realizacji usług polegających na przygotowywaniu i podawaniu żywności na wynos lub jej przygotowywaniu i dostarczaniu oraz działalności restauracyjnej lub barterowej prowadzonej w środkach transportu,
- związanej z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania,
- twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki,
- związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej, w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym tanecznych i nocnych, basenów, siłowni, klubów fitness,
- związanej z projekcją filmów lub nagrań wideo w kinach, na otwartym powietrzu lub w pozostałych miejscach oraz działalności klubów filmowych,
- związanej z konsumpcją i podawaniem napojów,
- związanej z prowadzeniem kasyn, z wyłączeniem kasyn internetowych,
- bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałej działalności związanej z kulturą,
- udzielaniu pacjentom świadczeń w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego.
Ograniczony został również sposób sprawowania kultu religijnego w miejscach publicznych, w tym budynkach i innych obiektach kultu, w ten sposób, że koniecznym jest zapewnienie, aby w trakcie sprawowania kultu religijnego na danym terenie lub w danym obiekcie znajdowało się łącznie, zarówno wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, nie więcej niż 50 osób, wliczając w to uczestników i osoby sprawujące kult religijny.
Ponadto, w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2, czyli w popularnych tzw. galeriach handlowych, ustanowiono dla najemców powierzchni handlowej całkowity zakaz prowadzenia działalności w handlu detalicznym, z wyłączeniem najemców, których przeważająca działalność polega na sprzedaży:
- żywności,
- produktów kosmetycznych,
- artykułów toaletowych,
- środków czystości,
- produktów leczniczych,
- wyrobów medycznych,
- gazet,
- artykułów budowlanych lub remontowych,
- artykułów dla zwierząt domowych,
- paliw.
Innymi słowy, sklepy, które zajmują się sprzedażą produktów innych niż wymienione powyżej, czyli np. sklepy odzieżowe, czy obuwnicze muszą zostać czasowo zamknięte.
W galeriach handlowych obowiązuje także całkowity zakaz prowadzenia działalności usługowej, co nie dotyczy najemców, których przeważająca działalność polega na świadczeniu usług: medycznych, bankowych, ubezpieczeniowych, pocztowych, pralniczych lub gastronomicznych polegających jedynie na przygotowywaniu i dostarczaniu żywności.
Całkowicie zakazanym jest w galeriach handlowych obecnie prowadzenie handlu detalicznego lub prowadzenie działalności usługowej na tzw. wyspach handlowych, czyli stoiskach otwartych zlokalizowanych w przejściach galerii.
Wreszcie, w okresie epidemii koronawirusa zakazanym jest wykonywanie usług rehabilitacyjnych realizowanych w ramach zamówień udzielanych przez ZUS.
ZAKAZ ORGANIZOWANIA WIDOWISK I INNYCH ZGROMADZEŃ LUDNOŚCI
Co może wydawać się dla wielu ludzi bardzo dotkliwe, to w okresie epidemii koronawirusa obowiązuje również zakaz organizowania zgromadzeń. Nie jest to jednak zakaz całkowity, gdyż nie dotyczy przypadków, gdy liczba uczestników zgromadzenia wynosi nie więcej niż 50 osób, wliczając w to organizatora i osoby działające w jego imieniu.
*****
W razie potrzeby wyjaśnienia jakichś wątpliwości dotyczących omawianej tu materii zapraszamy do kontaktu poprzez poniższy formularz:
